De zachtheid van afscheid

Voor afscheid van een overleden persoon bestaan rituelen. We kunnen elkaar vasthouden, samen herinneringen ophalen, met een kaars, lied, diavoorstelling of een toespraak iets van troost scheppen. Voor het verlies van je eigen jeugdigheid of verlies van verstandelijke vermogens bestaat zo’n ritueel niet. Daar staan we vaak alleen in. Toch is de rouw daarin ook aanwezig.

Verdriet haalt niet alleen iets of iemand weg, het verzacht ook. Het opent het hart. Juist omdat het je dwingt stil te staan bij wat er wél is. De liefde die blijft, de mensen die je dragen, zelfs wanneer lichamen of herinneringen dat niet altijd meer kunnen.

Juist daarom wilde ik mijn vijftigste verjaardag vieren. Ik wilde er een feest van maken, een viering van het leven. Ik wilde vieren in overvloed, vol dankbaarheid. Tijdens mijn verjaardagsfeest heb ik mijn brief aan vrienden en familie voorgelezen. Ik keek rond, voelde me met ieder van hen verbonden. Het emotioneerde me dat al deze lieven mensen de moeite genomen hadden om er te zijn. Hoe bijzonder het is om samen te eten, te lachen, te praten, zelfs als kort daarvoor een overlijden eraan herinnerde hoe kwetsbaar dat allemaal is.

In de week na het feest volgde het afscheid van de overledene en de uitvaart. Na de crematie maakten we als neven en nichten meteen een plan om de hele familie weer eens bij elkaar te verzamelen en niet het volgende afscheid af te wachten. In dat voornemen zat duidelijk de wens om elkaar vast te houden zolang het kan.

Elkaar opzoeken, elkaar écht ontmoeten is misschien wel het ritueel dat we nodig hebben voor de rouw die geen naam heeft. Voor het verlies dat zich niet laat vangen in een ceremonie. Blijven kiezen voor verbinding, nabijheid en oprechte aandacht, ook als het leven tegenzit.

Rouw leert ons dat liefde nooit ophoudt, maar van vorm verandert. En dat het leven, zelfs midden in verdriet, uitnodigt om verder te gaan met zachtere ogen en een opener hart.

Leve het leven. En leve de mensen die het lichter maken.

Hoe ga jij om met afscheid in je leven? Fijn als je terugpraat. Neem contact met me op of laat een reactie achter. Wil je elke week mijn schrijfsel in je tijdlijn op LinkedIn? Volg me of stuur me een connectieverzoek.