Een beetje hoop, als tegenstem

Soms vul ik zo’n vragenlijst in over Hoe Nederland Denkt. Een enquête uit naam van de media, politiek of een onderzoeksinstituut. Vandaag had ik er weer even de rust voor. Tien minuten, meer werk is het meestal niet. Maar net als vaker liep ik vast op de woorden.

Het gaat zogenaamd over maatschappelijke thema’s. Over armoedebestrijding, terrorismebestrijding, asielbeleid, klimaatmaatregelen. De woorden klinken neutraal, beleidsmatig. Maar in mij borrelt er iets op. Want het gaat niet over mensen. Niet echt. Het gaat over verschijnselen die bestreden moeten worden, alsof ze losstaan van levens, van verhalen, van oorzaken en samenhang.

Zodra we armoede bestrijden, maken we er een vijand van buiten onszelf van. Zodra we spreken over asielbeleid vergeten we de gezichten, de stemmen, de routes van mensen die op zoek zijn naar veiligheid. En klimaatmaatregelen? Die klinken als technische ingrepen, los van het dagelijkse leven van wie leeft met het weer, het water, de aarde onder onze voeten.

Als witte, theoretisch opgeleide vrouw van autochtone afkomst zou ik tot de groep behoren waar deze taal voor bedoeld is. Maar het botst. Het botst met mijn mensbeeld. Met mijn ervaring. Met mijn verlangen om verbonden te blijven met wat wezenlijk is: menselijkheid, nabijheid, perspectief.

Soms (noem me gerust een sentimentele ouwe taart met mijn bijna vijftig lentes) mis ik de hoop van vroeger. De oprechte hoop uit de jaren negentig, toen de popmuziek je opriep om samen de wereld mooier te maken. Toen de muur gevallen was en Rondom Tien je uitnodigde om alle kanten van een verhaal te zien. Toen je één of twee keer per dag het nieuws keek en de rest van de dag ruimte had om te ademen, te verwerken, te leven.

Vooral bij jongeren zie ik momenteel het gemis aan hoop. Zij krijgen niet de kans om vooruit te kijken. Ze hebben geen huis, geen rust, geen rolmodellen. Alleen een eindeloze stroom van moeten, headlines, rampen, dreigingen, crisisterminologie. Hun leven staat op pauze. Niet omdat er niets te doen is, maar omdat alles tegelijk gebeurt. En alles ernstig is. Overweldigend. Of erger: onoplosbaar.

Daarom pleit ik ervoor dat het weer over mensen gaat. Geen armoedebestrijding, maar welzijnsbevordering. Geen klimaatcrisis, maar zorg voor de aarde. Geen terrorismebestrijding, maar vredeswerk. Geen polarisatie, maar verbinding. Dat is geen semantisch spel, het is een manier van kijken. Een manier van zijn. Van voorleven.

Als we mensen centraal zetten, volgt de rest vanzelf. Wie goed voor anderen zorgt, bestrijdt armoede zonder dat het zo hoeft te heten. Wie zorg draagt voor aarde, plant, dier en mens, zorgt ook voor het klimaat. Wie vrede sticht, voorkomt vluchtelingenstromen. Wie ruimte maakt voor verschillen, maakt protest minder nodig.

Dat wil ik zeggen, in deze tijd waarin zoveel mensen ontmoedigd raken. Waarin de jeugd het vertrouwen verliest in leiders die verdelen in plaats van verbinden. Laat dit dan mijn bescheiden bijdrage zijn. Een hart onder de riem. Een beetje hoop. Voor iedereen die net als ik liever kiest voor liefde dan voor angst. Voor vrede in plaats van controle. Voor verbinding in plaats van verdeeldheid. We weten het nog. We mogen het zeggen. En we mogen het blijven doen. Doe je mee?

Ook hoop ervaren in verwarrende tijden? Fijn als je terugpraat. Neem contact met me op of stuur me een berichtje. Wil je elke week mijn schrijfsel in je tijdlijn op LinkedIn? Volg me of stuur me een connectieverzoek.