Autonomie ofwel zelfbeschikking: jezelf je eigen wetten opleggen
Elk mens kent drie basisbehoeften: verbinding, autonomie en competentie. In deel twee van dit drieluik: autonomie.
Autonomie. Letterlijk vertaald uit het Grieks betekent dit dat je jezelf eigen wetten oplegt. (autonomía of autos betekent ‘ zelf’ en van nomos duidt op ‘de wet’). Iemand die autonoom is heeft de drang om zelf te bepalen wat hij doet en hoe hij dat doet en voert dit uit in afstemming met zijn omgeving. Een voorwaarde om autonoom te kunnen zijn is het erkennen dat persoonlijke mogelijkheden begrensd zijn en dat de omgeving grenzen stelt. Een autonoom persoon ervaart onafhankelijkheid, kan zelfstandig te werk gaan en eigen keuzes maken. Hij kan zelf beslissen over goed en kwaad, zinvol en zinloos.
Weggedreven van autonomie
Een jong kind is volledig afhankelijk van de zorg van de ouders/verzorgers. Voor zowel een dak boven het hoofd, eten, drinken, kleding en aandacht, maar ook (in het beste geval onvoorwaardelijke) liefde. In de interactie met ouders/verzorgers kan het kind ervaren welk gedrag liefde en aandacht oplevert. De baby of dreumes zal zich gaan afstemmen op de verzorger en het gedrag aanpassen om de liefde te ontvangen. Door deze aanpassing zal het jonge kind meer en meer afstand moeten doen van zijn autonomie.
Coping
De aanpassing die volgt op de poging om de liefde te ontvangen, ontwikkelt zich tot een coping strategie. Het is een geleidelijk proces dat een mens afhoudt van de connectie met de eigen wil, die wegleidt bij autonomie. Voortdurend zorgen voor anderen, hard werken om de lieve vrede te bewaren en steeds moeten presteren, leveren niet alleen aandacht en waardering op, maar ook een gevoel er te mogen zijn.
Terugkeer naar autonomie
De coping strategie is op enig moment uitgewerkt. Van voortdurend geven, presteren en zorgen raakt elk mens op enig moment uitgeput. Het is dodelijk vermoeiend om steeds aardig, zorgzaam en de beste te zijn. Het verlangen is geboren om zich te ontdoen van dit heilige moeten en terug te keren naar autonomie.
Au
Terugkeren naar autonomie kan in het begin aanvoelen als levensbedreigend. Immers, je laat je veilige gedrag los en moet maar zien wat ervoor in de plaats komt. Gaandeweg zal je echter merken dat je eigen waarheid spreken, je eigen ruimte innemen en dingen doen waar jij blij van wordt, bevrijdend werken. Je begint meer zelfrespect te voelen, meer verbinding en respect van anderen te ervaren. Je ontdekt weer waar je geluk bij ervaart, met welke mensen je wilt zijn en welke activiteiten zinvol aanvoelen. Langzaamaan heel je jezelf tot een autonoom persoon met zelfbeschikking, die leeft in afstemming met zijn omgeving.
Verlang je ernaar jezelf terug te vinden en wil je eigen verlangen ontdekken? En hoe dat werkt in een relatie? Neem contact op voor een oriënterend gesprek. Vrijblijvend en het eerste halfuur helemaal kosteloos.