‘Als je niet krijgt wat je nodig hebt, pak je wat je wilt’
Overlevingsmechanismen en hun langetermijneffecten
De meesten van ons kregen in onze vroege kindertijd niet de liefde, aandacht en veiligheid die we nodig hadden. Als je geluk had, deden je ouders/verzorgers hun best om er te zijn voor je. Je te spiegelen en hun liefde te geven. Je te troosten als je verdriet had, interesse in je te hebben en te bemoedigen als het tegenzat. Niets ten nadele van je ouders, maar ook zij waren mensen met hun beperkingen en sores. Daardoor waren ze in periodes meer met zichzelf, hun relatie, werk of geldtekort bezig. Om toch te kunnen bestaan als ze er niet voor je waren, ontwikkelde je overlevingsmechanismen.
Fight, flight, fawn of freeze
De vier bekendste overlevingsmechanismen zijn vechten, vluchten, pleasen of bevriezen. (In het Engels fight, flight, fawn en freeze). Vechten uit zich bijvoorbeeld in de vorm van agressief of dominant gedrag. Vluchten kan betekenen dat je je afzondert of juist steeds prikkels en avontuur opzoekt. Pleasen kan ertoe leiden dat je je eigen behoeften en grenzen negeert om anderen tevreden te stellen. Bevriezen kan je verlammen en verhinderen actie te ondernemen, zelfs als dat nodig is.
Afscheid van je authentieke zelf
Welke combinatie van overlevingsmechanismen je koos, hangt van veel factoren af. Zeker is dat ze hebben bijgedragen aan je overlevingskansen. Want je bent er nog! Ze zijn effectief geweest om je te beschermen tegen pijnlijke gevoelens en onveiligheid. Het verdrietige is echter dat je uit loyaliteit naar je eerste verzorgers afscheid hebt moeten nemen van je authenticiteit. Op de lange termijn kunnen je overlevingsstrategieën daarom schadelijk zijn. Ze zorgen er op den duur voor dat je alsnog niet gezien, gehoord of gekoesterd wordt. Je raakt meer en meer los van je ware zelf, wat kan leiden tot een gevoel van leegte of onvrede.
Welke afleiding gebruik je?
Zoals ieder mens verlang je ernaar je gezien, gehoord en erkend te weten. Mee te kunnen doen, erbij te horen. Maar je hebt geen idee hoe je dat voor elkaar moet krijgen. De leegte en onvrede voelen ook niet fijn. Je zoekt wellicht onbewust afleiding in overmatig sporten, carrièredrang, alcohol, drugs, roken, seks, religie, eten, of zelfs gezondheid. Deze strategieën bieden een tijdelijke ontsnapping, maar lossen de onderliggende gevoelens niet op. De pijn blijft sluimeren onder de oppervlakte, wachtend om erkend te worden.
Illusie van coltrole
Je gevoelens onderdrukken lijkt aantrekkelijk omdat het je de illusie geeft van controle. Maar vroeg of laat dwingt het leven je om je alsnog met deze gevoelens bezig te houden. Als dat je overkomt en je kunt er niet meer omheen, pak dan de kans met beide handen aan. Door je emoties te erkennen en te doorvoelen, kun je langzaam de weg terugvinden naar je authenticiteit en een leven leiden dat echt bij je past.
Regie in plaats van controle
Voor heling is er geen pil, geen quick fix. Het is een proces dat tijd en moed vergt. Het is een uitdagende reis, maar de beloning is groot: een leven waarin je niet alleen kunt overleven, maar echt leert Leven. Maakt dit een verlangen in je wakker? Wakker het vlammetje aan en ga ermee aan de slag. Bijvoorbeeld met een coach. Bijvoorbeeld met mij. Of zelf. Maar doe het. Wacht niet langer. Neem de verantwoordelijkheid over je leven en pak de regie.
No comment yet, add your voice below!